همه چیز درباره سیستم های صوتی صفر تا صد

با سلام

 

خدمت علاقه مندان به سیستم های الکترونیکی و مهندسان و دیگر فعالان در این رشته و ضمینه هدف از انشار این مقاله رفع اشکالات وارتقاع دانش مصرف کنندگان و تولیدکنندگان سیستم های صوتی می باشد که همیشه سوالات و ابهامات زیادی برای داشتن و ساختن ورسیدن به یک صدای مطلوب را دارند اما همیشه مشکلات فراوانی بر سر راهشان قرار دارد تلاش بر این است بتوانیم موضوعاتی رامطرح کنیم از صفر تا صد برای مبتدی ها و حتی حرفه ای ها مورد استفاده قرار گیرد و تمامی قسمت های یک سیستم صوتی را مورد جز به جز مورد بحث و تحلیل تا حد لازم قرار دهیم

ابتدا همه چیز برای داشتن یک صدای خوب از یک پخش کننده صوتی شروع می شود ، منظور همان موبایل یا DVD یا میکروفن وکامپیوتر یا یک Mp3 پلیر میتواند باشد 

دقت بفرمایید پله به پله ما بالا می رویم و تمامی مراحل باید دقیقا درست و طبق خواسته و نیاز باشد در این امر ما هیچ چیزی را ازقلم نمی اندازیم و همه چیز را بدون ملاحظه و تعارف و ترسی از گفتن حقیقت به چالش می کشیم

متاسفانه اکثر آهنگ ها و موزیک های موجود در مارکت ما بدون کیفیت و استانداردهای لازم یا در استودیوهای خانگی و ضعیف یاتوسط اشخاصی ساخته و وارد بازار سیاه شده که سواد و دانش زیادی در این ضمینه را ندارند  ( حالا جدا از کیفیت صدا باید به تخصص در خود موسیقی و تلفیق و شعر و صدا و،... اشاره کرد که بسیار جای بحث دارد ) بنده چون خود از علاقه مندان به صدا و موسقی هستم تمامی این مراحل را جزبه‌جز رفته و ضعف ها را عینا شنیده و دیده ام ، این قسمت زیاد مورد نظر مانیست اما خود اصل موزیک ابتدا و شروع همه چیز است که یافتن یک موسیقی با کیفیت بالا شرط و لازمه‌ی اول است چون مثلا یک موسیقی قدیمی که کیفیت خوبی نداشته باشد دیگر فایده ای ندارد که به تحلیل و بررسی از ابتدا بپردازیم

دوم دستگاه پخش صداست ما فرض را باتوجه به امکانات و نیاز و ابزارهای موجود یک MP3 پلییر در نظر می گیریم که متاسفانه داستان از همین جا شروع می شود و بالای ۹۰ درصد از این ماژول ها بسیار بی کیفیت هستند نکته اینجاست چطور این مانع را دور یااین مشکل را کنیم

در این ماژول ها همیشه اولویت ها و کیفیت را بر این قرار دادنده‌اند که چند مدل رم می خورد USB خور است بلوتوث دارد رادیو داردضبط صدا دارد و ،... یه مشت آپشن‌های مفت و به درد نخور و فریبنده 

در اصل یک پخش کننده خوب صدا اگر که دیجیتال هم باشد باید دارای مبدل حداقل ۱۶ بیتی باشد که هیچ کدام از ماژول های موجوداین در بازار این گزینه را ندارند و سازندگان اصلا در این باره به مشتریان و مصرف کنندگان اطلاعات نمی دهند بنده چون خودم معمولا مو رااز ماست میکشم و پیگیرم همیشه به دنبال این موضوع بوده اما متاسفانه متوجه شده ام تولیدکنندگان این ماژول ها از دادن این اطلاعات دردیتاشیت قطعات امتناع می کنند یا هیچ داده‌ای در اختیار مصرف کننده نمی گذارند و اساسا از مطرح کردن این مسائل دوری می کنند جهت منافعشان 

یادتان باشد صدا همیشه آنالوگ است و هرگز هیچ جا در دنیا کیفیت صدای دیجیتال به آنالوگ نمی رسد و این همیشه صدای دیجیتالاست که باید سطح کیفیت خود را به آنالوگ نزدیکتر کند اما در عکس یا فیلم دیجیتال موضوع کمی متفاوت تر است و اصل صدا آنالوگ است از ریشه و زمان به وجود آمدنش

اصل صدا آنالوگ است از ابتدا تا انجا که صدای خروجی و حتی بلندگوها همه آنالوگند و هنوز هم با این همه ادعای بشر و تکنولوژی نتوانسته اند به صدای لامپ های قدیمی برسند

ولی برتری صدای دیجیتال این است که استودیوها کوچکتر ،سریعتر و ارزانتر و راحتر و در دسترسترند با کپی و نسخه برداری فایل هاکیفیت افت نمی کند و زمان بر افت کیفیت صدای ضبط شده تاثیری نمی گذارد و دیگر موارد

امروزه صدای برای ضبط و نگهداری و پخش باید ذخیره شود لذا نیاز به فضایی ( حافظه ) برای این امر است هرچه فضا بیشترباشد کیفیت صدا بهتر است مانند فرمت های مختلف MP3 که هرچه بهتر می شوند حجم و حافظه بیشتری اشغال می کنند پخش کننده های صوتی مانند CD , DVD از این امر جدا نیستند که به مراتب بسیار از MP3 ها کیفیت بهتری دارند متاسفانه در ایران ازقدیم به سی دی های MP3 فشرده می گفتند که کاملا غلط و کسی برای این شایعه و ادعا اشتباه دلیلی نداشت حجم این دیسک هاحدود فقط ۷۰۰ مگا بایت بود و فرقی ندارد شما با چه فرمتی رایت کنید فقط کیفیت صدا را افت می دادند تا اهنگ های بیشتری بر روی این دیسک جا شود 

شما برای ضبط یا رکورد یک صدا به دو گزینه اصلی برای بالابردن کیفیت نیاز دارید اول مبدل هایی که صدای آنالوگ را تبدیل به دیجیتال می کنند برای رکورد یا ضبط ، این مبدل ها خود دو مورد اساسی دارند اول تعداد بیت مبدل ، دوم سرعت یا نرخ تبدیل آنالوگ به دیجیتال که اگر هرچه این دو مورد را بهتر انتخاب کنیم حافظه مورد نیاز نیز باید بیشتر شود وتاثیر مستقیم و مطلوبتر نیز بر کیفیت دارند

بگذارید موضوع زیاد شلوغ و پیچیده نشود و نگاهی گذرا به تمام سیستم ها پخش یا ضبط صدا داشته باشیم

قبلا عرض کردم صدا همیشه آنالوگ هست و آنالوگ باقی می ماند این ضعف صدا نیست بلکه برعکس این ما هستیم که برای راحتترشدن و کمتر کردن هزینه ها به دیجیتال رسیده ایم ، برای ضبط و پخش صدا ابتدا باید صدای آنالوگ تبدیل به دیجیتال شود تا صدا را درحافظه ای مانند رم USB یا دیسک و ،... نگهداری و بعد دوباره باید مبدل هایی در همین راستا داشته باشیم تا بتوانیم صدای دیجیتال را دوباره آنالوگ کنیم تا قابل شنود و درک و فهم برای گوش و مغز ما باشد 

که اصاصا و همیشه هرگز صدای ضبط شده یا تبدیل شده مانند صدای اصلی و اولیه نخواهد بود و شد ، زیرا یک بار صدای آنالوگ دیجیتال شده و ذخیره و دوباره از دیجیتال به آنالوگ تبدیل می شود به همین خاطر سیستم های ضبط و پخش صدای آنالوگ بسیار کم یاب شده و گران قیمت

زمانی که صدای آنالوگ را تبدیل به دیجیتال کنیم هرچه مبدل های یک مدار با سرعت بیشتر این کار را انجام دهد در کیفیت صدای بهتر مستقیم تاثیر دارد هرچه درگاه ( یا کانال ) یا همان بیت های نمونه و نسخه بردار صدا بیشتر شوند بازهم صدا بهتر خواهد بود پس وقتی تعدادبیت ها و سرعت مبدل (سرعت در نهایت همان فرمت فایل شماست ) بیشتر شد از صدای اصلی نمونه یا تیکه های زیادتری برداشته شده( ببینید بازهم هرچه نسخه برداری بیشتر و سریعتر انجام شود کاملا نمی توان صدای اصلی را کپی کرد و همیشه مقداری از صدا یا اصل آن حذف یا محو می شود ) پس فضای حافظه بیشتری لازم است به این دلیل است موزیک هایی که حافظه ی بیشتری اشغال کرده‌اند کیفیت بهتری دارند دستگاه های CD یا DVD بهترین گزینه تا امروزند که دردسترسند بازهم خاطرنشان می شوم که خود موزیک باید کیفیت بالایی داشته باشد اگرنه بهترین فرمت ها و پخش کننده هاهم که باشند وقتی موزیک از ریشه بی کیفیت باشد ، هیچ فایده‌ای عاید ما نمی شود

با تمام این عدله‌ها متوجه شدید که صدای دیجیتال چگونه ساخته می شود و تفاوت صدای آنالوگ و دیجیتال در چیست متوجه شدید صدادر اصل انالوگ و توسط مدارات دیجیتال قسمت قسمت شده و نمونه برداری شده سپس ضبط و در نهایت دوباره به آنالوگ تبدیل میشود در این راه مسلما هرگز به کیفیت و ساختار اولیه‌ی صدا نخواهیم رسید هرچند زیاد گوش های ما متوجه نشوند به هرحال ،.... 

حالا فکر کنید این ماژول های چینی و بی نام نشان کجای این قصه هستند باید عرض کنم این ماژول ها برای راحتی حذف هزینه ها ازآیسی های پروگرامر ساخته شده اندکه این خود یک فاجعه در ابعاد وسیع است آیسی های پروگرامر به کار رفته در این ماژولها همه کاره و هیچ هستند یعنی در واقع برای مصارف عمومی و همه مدارات الکترونیکی کاربرد دارند و کمتر مخصوصا برای صدا یا تخصصی برای این کار هستند ، اکثرا مبدل ها ۸ تا ده بیت دارند ، بخواهیم موضوع را حدودا برایتان روشن کنیم شما در نظر بگیرید یک عروسک اسباب بازی سخنگو برای ایجاد صدا ۸ بیت است و چه صدای بی کیفیتی دارند؟ 

حالا تصور بفرمایید این ماژول ها چه بی ارزشند اما این را هم بدانید تقاوت یک مبدل ۸ بیت تا ده بیت خیلی زیاد است یک مبدل ده بیتی صدا بسیار باکیفیت تر از یک مبدل هشت بیتی است این در حالیست که اکثر سیستم های صوتی موجود ۱۶ بیت هستند مانند مبدل دستگاه های CD , DVD و موبایل و ،... پس می توان این موضوع را درک کرد که یک پخش کننده صدای ۱۶ بیت بسیاربیشتر از ان چیزی که تصور می کنیم از یک مبدل ۸ بیتی کیفیت دارد این در حالیست که دستگاه ها و سیستم صوتی در بازار هستند برروایشان نوشته شده ۲۴ یا ۳۲ بیت یا بیشتر خب با تمام توضیحات حالا دیگر باید متوجه این موضوع و عناوین شده اید که بیت در سیستم های دیجیتال تا چه حد مهم است البته قیمت مبدلها هم شوخی بردار نیست

این موضوع را هم به خاطر بسپارید که تمامی مطالب ذکر شده در مورد بلوتوث و دیگر ماژول ها صدق می کند و بهترین راه ارتباط واتصال دستگاههای صوتی همان کابل مستقیم است مدارات بی سیم یا بدون اتصال بازهم به کیفیت کابل مستقیم نمی رسند

موضوع دوم بعد از پخش کننده صدا مدارات اکولایزر یا تن و کنترول ( باس و تریبل ) است که باید در یک سیستم صوتی حرفه ای بعد ازیک پخش کننده صدا مورد توجه قرار گیرد بدون داشتن این قسمت صدا خشک و بسیارمعمولی است که این مدارات در قالب ماژول دررزومه شرکت ما ساخته شده است بهترین این مدارات باید حداقل یک ولوم برای کنترول صدای بم یا فرکانس پایین گذر یا همان باس راداشته باشد ، یک ولوم برای کنترول میدل فرکانس یا همان فرکانس های میان گذر یا صداهای وسط ( معمولا مانند صدای خوانندهموسیقی یا سازها و،... در این فرکانس ها قرار دارند ) داشته باشد و یک ولوم برای کنترول صدای زیر یا فرکانس های بالا گذر تا همان تریبل را داشته باشد تا شما به سلیقه و نیاز خود صدای مورد دلخواهتان را تنظیم و از آن لذت ببرید 

بهتر است در این مقاله راجب فرکانس کمی برایتان توضیح دهم تا موضوع صدا را بهتر درک بفرمایید

فرکانس های قابل شنود و درک برای گوش انسان بین ۲۰ هرتز تا ۲۰/۰۰۰ هرتز است پایین تر و بالاتر از این فرکانس ها برای گوش ماقابل شنود نیست برای بهتر شناختن این فرکانس ها بدانید صدای ۲۰ هرتز ( 20HZ ) بم ترین صداییست که گوش ما می شنود و۲۰/۰۰۰ هرتز (20KH) تیزترین و زیرترین صداییست که ما می شنویم اما در این بین فرکانس ۱۰۰۰ هرتر یا همان 1KH ( یک کیلو هرتز ) وجود دارد که فرکانس میانی یا وسط یا میان گذر نامیده میشود و اکثر اصوات در این دامنه از فرکانس ها قرار دارند پس بمترین صدا ها در فرکانس ۲۰ هرتز قرار دارد که پایین ترین فرکانس هستند و هرچه به سمت بالا حرکت کنیم صدا زیرتر و تیزتر می شودتا جایی که در فرکانس ۲۰ کیلوهرتز یا همان ۲۰/۰۰۰ هرتز صدا به تیزترین حد میرسد دستگاه‌های درام یا جاز که از طبل های بزرگساخته شده صدای بم را در موسیقی ساخته و سنج ها و سینی های دیسکی باتوجه به اندازه صداهای زیر یا همان تریبل را می سازندو دیگر صداها مانند سازها صدای خواننده و دیگر اصوات در فرکانس های محدوده یک کیلو و فرکانس های میانی هستند بسته به بم تربودن یا زیرتر بودن صدایشان 

در ضمینه مدارات اکولایزر باید عرض کنم که هرچه یک اکولایزر کانال های بیشتری داشته باشد بیشتر به صدای مورد علاقه خود خواهید رسید

عرض کردیم مدارات تن و کنترول از ولوم باس ( صدای بم ) ولوم میدل ( صداهای ما بین بم و زیر ) و تریبل ( صدای زیر ) تشکیل وساخته شده که کلا برای این امر ما به سه ولوم برای کنترول صدا نیاز داریم اما در اکولایزرها موضوع پیچیده تر و تعداد کانالها بیشترشده تا بیشتر مصرف کنندگان راضی کنند 

مثلا اکولایزر سه کاناله ( همان تن و کنترول - باس و میدل و تریبل ) یا بالاتر ( اکولایزر )۵ و ۷ و ۹ و ۱۱ و بالاتر که اگر دقت بفرمایید همه کانال فرد هستند به دلیل اینکه اکولایزرها از سه بخش تشکیل شده اند که معمولا کانالهای سمت چپ حالا به هر تعدادی بم یک کاناله هستند و وسط (یک کیلوهرتز ) و تعدادی کانال یا ولوم در سمت راست برای صداهای زیر وجود دارد که این امکان را به شما می دهند که فرکانسهای مورد نظرتان را کجا کم یا حذف یا کجا تقویت کنید 

بله تا اینجا از بحث بخش کننده موزیک به مدارات اکولایزر ( ولوم های مدارات تفکیک صدا ) و مدارات تن و کنترول ( باس و میدل و تریبل) سپس به اصل کاری یعنی آمپلی فایرها خواهیم رسید و پرداخت

در مورد امپ ها در مقالات قبلی زیاد توضیح داده شد اینجا سرانگشتی به نکاتی جهت یاد آوری اشاره خواهیم کرد

تا انجا که عرض کردم امپ های کلاس D در بازار ایران تا زمان نوشتن این مقاله چه جایگاه کاذبی پیدا کرده و به دروغ چه تبلیغاتی داشته اند و بهترین کلاس امپ ها را کلاس AB عرض کردیم از نظر کیفیت ، راجب این کلاس و کلا یه توضیح مختصر ارائه کنم که به یاد داشته باشید همیشه بهترین امپلی فایرها حالا در هر کلاسی قائدتا آنهایی هستند که با ولتاژ دوبل یا دبل یا همان دوولتی بودن هستند می باشند این ولتاژ دوبل در مورد مدارات پری امپلی فایرها ، پیش تقویت کننده های صدا ، تن و کنترول و اکولایزر و ،... نیز کاملا صادقند ولتاژ دوبل به جای یک ولتاژ مثلا ۱۲ ولت از دو ولتاژ استفاده می شود یعنی دو ولتاژ ۱۲ ولت 

به این روش که ولتاژ مثبت یک تغذیه با ولتاژ دیگری ادغام یا اتصال داده شده و به منزله‌ی ولتاژ صفر ولت یا گراند یا زمین تلقی و معرفی می شود ( علت اینکه از واژه های زیادی در مقالات استفاده می کنیم این است خوانندگان عزیز جایی با این واژه‌ها احساس غریبی یا پیچیده‌گی موضوع نداشته و با همه‌ی این اصتلاحات اشنایی داشته باشند ) ولتاژ دوبل باعث می شود که یک امپ در هردوفاز یا جهت یا مکمل هم صدارا به یک اندازه تقویت و خروجی بالانس تر و بی عیب و نقض تر باشد برای مداراتی که ولتاژ صفر ندارند معمولا با دو مقاومت و یک خازن شبیه سازی شده که بازهم یادآور خواهیم شد ولتاژ دوبل یا تغذیه دوبل به مراتب بهتر است

مورد بعدی که اکثرا نمی دانیم این است که توان واقعی یک آمپلی فایر چقدر است چرا اهم بلندگوهای خودرو معمولا ۴ است و اهم سیستم های خانگی ۶ یا سیستمهای صنعتی ۸ وبالاتر است ، این رابطه مستقیم به قضیه ی ولتاژ و توان ربط دارد

دوستان بدانید یک آمپلی فایر خودرو که با ولتاژی ۱۲ تا ۱۴ کار می کند در بهترین حالت حتی حالت بریج ( که معمولا دو امپ را باهم ادغام می کنند که بیشترین توان و قدرت را داشته باشد ) حدود بیست وات دارد و باولتاژ ۱۲ ولت چیز بیشتری عایدتان نمی شود باز هم اگر اهم بلندگوهایتان را اگر به ۲ اهم برسانید شاید نهایتا تا ۳۰ وات هم برسد ان هم در صورتی که امپلی پاسخگو و صدا بر روی دو بلندگو تقسیم میشود پس به خاطر بسپارید اگر جایی مدار یا ماژولی دیدید که گفته و تعریف شده ۱۲ ولت ۱۰۰ وات بدانید کل ماجرا از بیخ و بن دورغ است چون هرگز با این ولتاژ نمیتوان صدای بیشتر از حد استاندارد داشت و قوانین فیزیک این موضوع را رد می کنند ( مگر مانند مداراتی که ما ساخته ایم دارای اینورتر باشند که ولتاژ را افزایش دهند تا امپلی بتواند توان بیشتری را ارائه دهد) ولی برای فضایی مانند داخل کابین یا اتاق یک خوردو همین ۲۰ وات کافی است و تا حد لزوم پاسخگوست

برای دیگر فضاها یا تعاریف دقیقا نمیشود تعریف درستی داشت اما بنده حدودا فضایی را در ذهن شما ایجاد خواهم کرد که درک شما را از موضوع راحتتر کند

خروجی و توان یا قدرت یک امپلی فایر موبایل را حدود یک تا سه وات تصور بفرمایید ، یک تلوزیون خانگی خوب حدود ده تا بیست وات نهایتا و سیستم صوتی نرمال و معمولی خودرو را حدودا ۲۰ وات یا در صورت استریو ۴۰ وات ، یک سیستم صوتی حرفه ای قدرتمند خانگی را که برندهم باشد برای فضای صدمتر که صدای پر و کامل و رسایی داشته باشد صد وات و برای ۲۰۰ متر حدود ۲۰۰ وات است ، یک سیستم صوتی اکو یا سیستم های صوتی مجالس حدودا حداقل ۲۰۰ تا ۴۰۰ وات برای سیستم های معمولی و حدود ۸۰۰ وات برای پاورمیکسرها و سیستم های اصلی و حرفه ای تر با این بیان ساده بر آن شدیم تا بدانید اوضاع و واقعیت از چه قرار است و فریب تبلیغات و مافیاهای این صنف را نخورید که مثلا بر روی یک بلندگوی ۶ اینچی نوشته شده ۲۰۰ وات یا بیشتر

چون فضای بازار رقابتی است وارد کنندگان برای فروش بیشتر مدام وات یک بلندگو را بیشتر می کنند تا بتوانند مشتری را قانع کنند 

توان واقعی هر آمپلی فایر RMS می باشد و در مقالات قبلی عرض کردیم هنوز کسی به درستی نیست بتواند این توان را محاسبه کند در حالی که موضوع بسیار ساده و موضوعی پیش پا افتاده است برای این امر و راحتی بیشتر ما ماژول و دستگاههای اندازه گیری دقیق داریم که تعدادی خود شرکت ما ساخته و بازهم در حال ساخت هستیم

متاسفانه در ایران تا جایی که ما خودمان هم بررسی و تحقیق و جستجو کرده ایم چیزی تا امروز در این ضمینه بانام وات متر یا وات سنج آمپلی فایر موجود نبوده ولی از این پس چنین نخواهد بود 

بازهم یک بار دیگر خاطر نشان خواهم شد توان هر آمپلی فایر رابطه مستقیم با ولتاژ تغذیه و توان خود تغذیه ( همان وات یا آمپر و جریان دهی منبع تغذیه‌ای که قرار است مدار امپلی فایر شما را هندل و راه‌اندازی کند ) دارد که با قوانین فیزیک رابطه مستقیم دارد ، شما از آمپلی فایرتا هرقدر توان و صدای بیشتری می خواهید باید به همان نسبت منبع برق یا باطری شما قوی‌تر باشد این موضوعی‌ست که همه با آن مشکل دارند . بازهم اگر بخواهم در این ضمینه کمکی کرده باشیم باید بدانید برای یک امپ صد وات باید حدودا یک منبع تغذیه حداقل ۱۵۰ وات انتخاب بفرمایید که این رابطه خود نیز شامل کلاس امپلی فایر نیز می شود چون مقداری در پیک و مقداری از انرژی و توان تلف و مقداری به گرما تبدیل شده ، عرض کردیم امپلی فایرهای کلاس D از همه تلفات کمتری دارند پس برای یک امپ صد وات کلاس D یک تغذیه ۱۲۰ وات مکفی است اما مثلا برای کلاس AB اینطور نیست و مقدار اتلاف توان فرق دارد باید شما حداقل نصف یا بیشتر جهت اطمینان از توان خروجی امپلی فایر توان تغذیه را بیشتر در نظر بگیرید 

در نهایت برای ایجاد یک صدای حرفه ای حدودا تمام جزئیات را تا اینجا برای شما عزیزان توضیح دادیم بدون هیچ ادعا و پاداشی اما تازه به بلندگو و جعبه و کراس اورها رسیدیم که بیشتر هزینه ها و زحمت های شما در اینجا و این قسمت خواهد بود 

موضوع مهم دیگر دسی بل db و لگاریتمی بودن گوش انسان است یعنی گوش و مغز انسان صداها را لگاریتمی محاسبه و درک می کند نه به صورت خطی یعنی یک آمپلی فایر ۱۰ وات ده برابر یک امپلی فایر یک وات صدا ندارد و گوش ما تنها صدارا دوبرابر حس می کند یعنی یک امپ ۱۰۰ وات دوبرابر یک امپلی ۱۰ وات صدا دارد و یک امپ ۱۰۰۰وات تنها سه برابر یک امپ ده وات شنیده می شود یک امپ ۲۰۰ وات ۵۰ دسی بل است درحالی که یک امپ ۴۰۰ وات حدود ۵۶ دسی بل

بعد از اینکه به یک صدای ایده‌آل رسیدید بهتر است در خروجی امپلی فایر خود یک کراس اور قرار دهید کیفیت و توان هر کراس اور بسیار مهم است هر کراس اور مناسب باند و بلندگو خود باید ساخته و انتخاب شود مانند لباس هایی که هرکس بسته به سن و قد و وزن و جنسیت خود برای خودش انتخاب می کند ، هر بلندگو از هربرند یا مارکی هم که باشد محاسن و معایب خود را دارد مثلا یک بلندگوی فول یا تمام رنج از فلان برند ممکن است کمی صدایش از حد نرمال تیزتر یا بم تر باشد به همین خاطر تمامی برندها و کارخانه های دنیا هنگام ساخت جعبه و کراس اوورها این موضوع را در نظر می گیرند شما هم همین طور عمل کنید 

همیشه فرکانس های صدای خروجی یک امپلی فایر درهم است و تقریبا شامل تمام فرکانس های صوتی می باشد چون هر امپلی کارش تقویت و هدایت صداست شما هر صدایی به امپلی خود بدهید همان را تقویت می کند اما یک بلندگو به تنهایی نمی تواند تمامی این صداهارا درست و کامل پخش کند لذا باید این کار را با دو یا چند بلندگو انجام داد و اینجا کراس اوور ها کار شما را راحتتر کرده بسته به چند کاناله یا چند خروجی بودن کراس اوورها این مشکل قابل حل است

یک کراس اور دو کانال بسته به مدل صدای امپ شما را تفکیک کرده و صدای بم ( ساب ) را از صدای زیر ( توییتر ) جدا می کند و این تداخل صوتی را حل می کند در بلندگوی فول رنج یا ساب یا ساب ووفرشما صدای بم و در توییتر صدای زیر پخش خواهد شد 

برای کراس اوررهای سه یا بیشتر معمولا یک بلندگوی میدرنج اضافه می شود که در بالا راجب میدل و فرکانس های میانی توضیح دادیم یک نکته را خوب است بدانید که ما در قسمت پری تن وکنترول که توضیح دادیم سه ولوم کنترول داشتیم ( باس ،میدل ، و تریبل ) هر کدام از این ولوم ها می توانند مستقیم بر صدای هر بلندگو خروجی تاثیر گذار باشند مثلا ولوم کنترول باس ساب شما را کنترول می کند و ولوم میدل بلندگوی میدرنج شما را و ولوم کنترول تریبل توییترهای شما را کنترول و صدایشان را تغییر یا کم و زیاد می کنند 

پس یقینا به اینجا رسیدیم که یک سیستم صوتی نیاز دارد یک موسیقی باکیفیت ، یک پخش کننده خوب ( اگر دیجیتال بود با بیت بالا ) یک مدار پری تن و کنترول ( یا بهتر و کاملتر اکولایزر ) خوب یک امپ حرفه ای ( مانند کلاس AB با صدای های فای ) کراس اوررها و جعبه باند که زیاد اشاره نکردیم لازم و ضروری است انتخاب ناصحیح هرکدام از این بخش ها نتیجه مطلوب و قابل پسندی نخواهد داشت

برای جعبه باند با نگاهی گذرا باید عرض کنیم خود این موضوع به تنهایی دنیایی دارد اما تاحد امکان برای ووفر خود فضایی مناسب و نسبتا بزرگ ایجاد کنید داخل جعبه را عایق صوتی کنید ( مانند فوم ، پشم شیشه و موکت و دیگر مصالح ) رفلکس مناسب در جای مناسب تعبیه بفرمایید ( برای خروجی هوا ) و این قسمت را برای صدای بهتر از میدنج و توییترخود کاملا جدا و ایزوله بفرمایید چون زمانی که دیافراگم ووفر حرکت می کند لرزش های ایجاد شده باعث می شوند بلندگوهای دیگر به هم بریزند ، چون فرکانس ووفر پایین است دیافراگم یا همان صحفه‌ی بلندگو با سرعت کمتری به نسبت میدرنج حرکت می کند اما بلندگوی میدرنج شما چون با فرکانس بالاتری کار می کند در نتیجه سرعت حرکت و لرزش دیافراگم این بلندگو بیشتر است اگر این دو بلندگو کنارهم باشند معمولا قدرت بلندگوی ساب برتری دارد و لرزش ها و ارتعاشات و هوای ایجاد شده از ووفرشما باعث می شود دیافراگم میدرنج شما به هم بریزد و از کنترولش خارج شود به همین خاطر همیشه ووفر را از دیگر بلندگوها جدا تعبیه می کنند فرکانس ووفری که دارد مثلا ۵۰ هرتز کارمی کند در اصل دیافراگم این بلندگو دارد در هر ثانیه ۵۰ بار نوسان یا ارتعاش ایجاد می کند ، حالا در نظر بگیرید بلندگوی میدرنج شما همزمان دارد فرکانس های دیگر و بالاتر را پخش می کند مثلا همان یک کیلوهرتز که بیانگر این است که میدرنج شما در هرثانیه هزار بار ارتعاش ایجاد می کند اگر این دو کنار هم باشند لرزشهای دیافراگم ووفر بر لرزش های دیافراگم میدرنج غلبه می کند و چون میدرنج بلندگوی ضعیف‌ تر و کوچکی است تحت تاثیر و دچار دیستوریشن صدا می شود

تویتر هم به همین شکل ، البته معمولا اگر دقت کرده باشید پشت بلندگوهای توییتر همیشه بسته و کیپ است تا این مشکل اتفاق نیافتد 

بیشتر توان و قدرت هر آمپلی فایر در ووفر مصرف می شود بعد در میدرنج و سپس در توییتر یادتان باشد نسبت صداهای این بلندگوها درست و به اندازه باشد که صدای توییتر شما یا میدرنج شما با ووفر از هم بیشتر یا کمتر نباشند و تعادل ایجاد شود صدای بم خیلی زیاد یا یک صدای بم بایک توییتری که صدایش انقدر زیاد باشد که بر صدای ووفر غلبه کند زیاد جالب نیست

خسته نباشید هر قدر هم برایتان توضیح دهیم بازهم جای بحث دارد اما تا حدامکان شخص بنده موارد لازم را با ساده ترین شیوه و تا حد توانم بهترین فن بیان برای شما عزیزان ارائه دادم پیگیر مقالات ما باشید تا بازهم در این باره حدامکان خدمتی کرده باشیم

در پناه الله متعال و آرزوی روزهای بهتر 

مهندس فرزاد فتحی ۱۴۰۳/۳/۴